معدن سرب و روی انگوران
معدن سرب و روی انگوران واقع در شهرستان ماهنشان و در 135 کیلومتری جنوب غربی شهر زنجان واقع شده است.این معـدن در موقعیت 36درجه و 37 دقیقه شمالی و 47 درجه و 24 دقیقه شرقی واقع است. نزدیکترین روستا به معدن روستای قلعه جوق با جمعیت 200 نفر و نزدیکترین شهر به آن دندی با جمعیت دو هزار نفر می باشد. راه اصلی دسترسی ( زنجان، دندی، معدن ) دارای مسافتی در حدود 120 کیلومتر است.اختلاف درجه حرارت در شبانه روز و همچنین بین فصول سرد و گرم در محل معدن زیاد است. حداقل درجه حرارت ثبت شده در معدن انگوران 22- درجه وحـداکثر آن40+ درجه سانتیگراد بوده است. میزان بارش سالیانه معدن بطور متوسط 340 میلیمتر گزارش شده است . میانگین رطوبت در فصل سرد 60 درصد و در فصل گرم 40 درصد اسـت. بطـور کلی فصل های بهار و پائیـز در منطقه نسبتاً کـوتاه بوده و گذر فصلهای زمستان به تابستان و بالعکس نسبتا سریع می باشد .معدن انگوران در ناحیه ای کوهستانی و در ارتفاع متوسط محلی2950 متری قرار گرفته است.
تعداد شاغلین مجتمع معدنی انگوران به طور متوسط 500 نفر می باشد.میزان ذخایر معدن انگوران در قسمت روباز را هشت میلیون تن و در بخش زیرزمینی چهار میلیون تن روی با عیار بالا است. با احتساب استخراج سالانه یک میلیون تن ماده معدنی عمر باقی مانده معدن انگوران 12 سال دیگر تمام می شود.
معدن "انگوران" ازنظر عیار بالای فلز محتوی، از معادن نادر در جهان است. تاریخچه معدن انگورانمعدنکاری در معدن انگوران به صدها سال پیش باز می گردد . زمانی که گالن را استخراج کرده و برای تهیه لوازم آرایش با روشهای سنتی فرآوری میکردند. اما از فعالیتهای استخراجی این معدن در گذشته دور نظیر سایر معادن ایران اطلاعات چندانی در دست نیست .اولین
پروانه بهره برداری معدن انگوران در سال 1301 صادر گردید ، اما بنا به
مقتضیات زمان در همان سال پروانه بهره برداری معدن موقتاً لغو شدو بدین
ترتیب فعالیت معدن تا سال 1324 متوقف گردید. در این سال 1324 این معـدن از
طریق مزایده برای مدت 10 سال به آقای صفاری واگذار شد ودر ادامه معدن به
شرکت اتحاد سرب و روی انگوران واگذار شد. با واگذاری معدن به شرکت اتحاد
سرب و روی انگوران، فعالیتهای معدنکاری بصورت ابتدائی و غیر مکانیزه آغاز
گردید. در تاریخ 28/10/1332 شــرکت مزبـور باستنـاد مـاده 35 آئین نـامه
معـادن موفـق به اخـذ پروانـه بهره برداری به مدت 15 سال شد . در تاریخ
23/8/1345 شرکت اتحاد سرب و روی انگوران، معدن را به شرکت سهامی انگوران
واگذار کرد.
در
سال 1348 معدن انگوران در اختیار شرکت کالسیمین قرار گرفت. این شرکت بعد
از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال 1359، مصادره و ملی اعلام شد. بهرحال شرکت
کالسیمین تا اوایل سال 1377 از معدن بهره برداری می کرد.در
ابتدای سال 1377 بهره برداری از معدن انگوران به شرکت سهامی کل معادن
ایران واگذار شد. در اواسط همین سال شرکت سهامی کل معادن ایران بهره برداری
از معدن را به شرکت توسعه معادن روی ایران (سهامی عام) واگذار نمود .در
سال 1381 شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران ، که جایگزین شرکت کل معادن
ایران شده و دارنده پروانه بهره برداری از معدن است ، با برگزاری مزایده ،
پیمان استخراج از معدن روباز را به شرکت توسعه معادن روی ایران واگذار کرد .
تا
قبل از اجرای طرح معدنکاری روباز، استخراج از معدن به صورت زیرزمینی و به
روش کارگاه و پایه نامنظم انجام می شد. با پیشرفت نسبی عملیات اکتشافی و
تعیین ذخیره معدن مقدمات طراحی معدن روباز فراهم آمد و بدین ترتیب اولین
طرح روباز معدن که تا مدتها نیز به عنوان طرح نهایی معدن شناخته میشد، در
سال 1347 توسط آقای کندی از شرکت گلدن اسوشیت Golden Associate تهیه شد. این طرح برمبنای اطلاعات حاصل از 52 گمانه اکتشافی و رسم مقاطع قائم توسط این اطلاعات تهیه شده است. پس از شروع استخراج معدن به روش روباز، به طور معمول هرسال یا هرچندسال یک طرح استخراج و باطله برداری ارائه شده است.
شکل
قرارگیری تیپ های مختلف به ترتیبی است که کانسنگ های اکسیدی نزدیک به سطح
زمین و کانسنگ سولفوری در عمیق ترین بخش آن واقع شده است . در بینابین آندو
نیز مخلوط هایی از اکسید و سولفور وجود دارد .چون
استخراج تا کنون به روش روباز بوده ، بالطبع از بالاترین قسمت کانسار آغاز
شده و فقط بخش های اکسیده کانسار و جزء کوچکی از کانسنگ های اکسیده را
مورد استخراج قرار داده است . با توجه به بازار خوب سولفیدهای روی و سرب ،
همواره چگونگی دستیابی و استحصال کانسنگ سولفوری ، مورد نظر بوده و در
چندین مرحله مطالعاتی در این زمینه انجام شده است و در نهایت شرکت تهیه
وتولید مواد معدنی ایران جهت استخراج زون سولفوره اقدام به حفر تونل های
اصلی نموده است.
کاربردهای فلزات سرب و رویاز
کاربردهای فلز سرب: استاندارد وزن، ضرب سکه، مجسمه سازی، دیوارهای ضد آب و
آستری سازی، زیور آلات، لنگر سازی و مهرسازی و نیز در قرن بیستم، با ظهور
خود رو، مواد شیمیایی و صنایع ماشینی، کاربرد سرب بعنوان افزودنی نرم کننده
سوخت، آلیاژ های بلبرینگ و لوله کشی، باتری های ذخیره کننده و ابزارهای
شیمیایی گسترش فراوان یافت. کاربردهای مدرن این عنصر شامل اسلحه سازی،
تولید شیشه، عایق صدا و محافظ تشعشات در نیروگاه های اتمی می باشد.
فلز
روی پس از مس و آلومینیوم از مهمترین و پرمصرف ترین فلزات غیرآهنی است و
به خاطر خواص مطلوب آن در صنایع متعدد مورداستفاده قرار می گیرد. کاربرد
روی، بیشتر گالوانیزه و آلیاژهای مختلف است. به طوری که می توان گفت 48
درصد روی تولیدی درجهان در صنعت گالوانیزاسیون، 18 درصد در تولید برنج، 15
درصد در تولید آلیاژهای دیگر، 8 درصد در تولید موادشیمیایی، 7 درصد در
تولید محصولات نیم ساخته و 4 درصد در سایر زمینه ها به مصرف می رسد. اما
ازنظر مصرف نهایی، بررسیها نشان می دهد که 48 درصد روی تولیدی در صنایع
ساختمانی، 10 درصد در تولید ماشین آلات و تجهیزات فنی، 10 درصد در تولید
مصنوعات خانگی، 23 درصد در صنایع اتومبیل سازی و حمل ونقل و 9 درصد در
صنایع زیربنایی مورداستفاده قرار می گیرد.
منبع : وبسایت فرمانداری شهرستان
- ۹۲/۰۱/۲۱