ماه نشان

:: MahneshaN ::

ماه نشان

:: MahneshaN ::

مشخصات بلاگ
ماه نشان

.

۴ مطلب در اسفند ۱۳۹۲ ثبت شده است

لحظه تحویل سال ۱۳۹۳ هجری شمسی در ساعت ۲۰ و ۲۷ دقیقه و ۷ ثانیه، روز پنج شنبه ۲۹ اسفندماه ۱۳۹۲ مطابق با ۱۸ جمادی الاول ۱۴۳۵ و ۲۰ مارس ۲۰۱۴ خواهد بود. سال ۱۳۹۳ هجری شمسی که نام اسب را بر خود دارد برابر با سالهای ۲۰۱۴/۱۵ میلادی و ۱۴۳۵/۳۶ هجری قمری و ۳۷۵۲ زرتشتی می باشد.

امیدوارم سال ۹۳ سال خوبی برای همه باشه و آرزو میکنم بیشتر و بیشتر همدیگر رو دوست داشته باشیم و برای همدیگر و اعتلای جامعه مون تلاش کنیم فرصت های زندگی را غنیمت بشماریم و بازم آرزو میکنم روزی فرا برسد که ما ایرانی خودمان را یک خانواده حس بکنیم و فرزندان این سرزمین را فرزندان خودمون حساب کنیم از هر فرصتی برای پرورش و آموزش و سربلندی اونها دریغ نکنیم. آرزوهای دیگه هم دارم اینجا بگم ولی میدونم این روزا سرعت زندگی خیلی بالاست میزارم برای یک فرصت دیگه

انشالله در سال ۹۳ حضور پرفروغ تری در کنار هم داشته باشیم


خوان نوروزی (سفره هفت سین) باید سفید باشد چرا که نشانه پاکی و سفید بختی و روشنایی است و نیز نشانه جهان بی پایان است که بارگاه یزدان در آن است. در سفره و یا همان خوان نوروزی مواد و چیدنی‌هایی گذاشته می‌شود که هرکدام نشانه و نمادی از سلامتی، ‌رزق و روزی، زایش، ‌برکت و … است.

سبزه

شاید زیباترین ویژگی سفره هفت سین را می‌توان به وجود سبزه آن دانست، به این دلیل که سبزه با رنگ و طراوت خود دلها را شادمان می سازد و با نگریستن به آن طلوع سال جدید را زیباتر می‌کند. در ایران باستان رسم بر این بود که بیست و پنج روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان دوازده ستون از خشت خام برپا می‌ساختند و بر هر کدام یک نوع غله می‌کاشتند و معتقد بودند اگر سبزه‌ها خوب بروید سال پر برکتی است.

در ایران باستان دانه‌های گندم، جو، برنج، لوبیا، عدس، ارزن، باقلا، نخود و کنجد را بر این ستون‌های خشتی می‌کاشتند و روز ششم فروردین آنها را برمی چیدند و به نشان برکت و باروری در تالارها پخش می‌کردند و معمولا سه قاب از سبزه به نماد اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک بر خوان می‌گذاشتند و اغلب کنار آنها گندم، جو و ارزن که نقش مهمی در خوراک مردم داشتند سبز می کردند تا سبب فراوانی این دانه‌ها در سال جدید گردد.

امروزه نیز آن چیزی که وجودش بر سر سفره هفت سین ضرورت دارد، سبزه است. مردم یزد از نیمه اسفند به سبز کردن سبزه در کاسه و بشقاب و حتی بر روی کوزه‌های سفالی می‌پردازند. زرتشتیان رویش سبزه را در نوروز نشان تازه شدن زندگی و فصل رویش دانه‌ها که خود برکت زندگی محسوب می‌شود، می‌دانند. در گذشته زرتشتیان یزد بیشتر “تره تیزک” را که در گویش خود بدان “ششه” می‌گویند بر روی کوزه‌های سفالی سبز می‌کردند.

دانه‌هایی که امروزه کشت می‌شود بیشتر گندم و عدس است ولی ماش و تره تیزک را نیز سبز می‌کنند. معمولا تره تیزک را یک شبانه روز خیس می‌کنند سپس آن را در کیسه‌های پارچه‌ای نازک می ریزند و در جایی گرم قرار می‌دهند تا جوانه بزند، جوانه زدن دانه‌ها را در گویش زرتشتیان یزد روز آمدن می‌گویند، بعد از آن که دانه‌های روز آمده را در بشقاب‌های پهن بی لبه که معمولا سه عدد و مخصوص کاشتن سبزه هستند، ریختند، روی جوانه‌ها را پرده‌ای از ماسه نرم می‌ریزند و آب می‌دهند تا سبز شود.

آتشدان (مجمر)

بر سر سفره هفت سین زرتشتیان وجود آتشدان، نماد اردی بهشت امشاسپند، اهمیت خاصی دارد. آتش این مجمر از آتش مقدس مایه می‌گیرد معمولا در کنار آتشدان دانه‌های اسفند کندر اشتره و نیز چوب‌های خوشبو چون عود و صندل وجود دارد. روشنایی تجلی اهورا مزدا است و نماد درستی و نیک اندیشی و راستی بنابراین باید بر سر سفره هفت سین باشد. در ایران باستان در دو سوی آتشدان شمعدان‌های گران‌بها یا چراغ می‌نهادند و آنها را می‌افروختند و این نشانی از دنیای پرفروغ بی پایان بود که اهریمن بدانجا راه ندارد.

کتاب مقدس

یکی دیگر از چیدنی‌های خوان نوروزی وجود کتاب مقدس به عنوان نماد اهورا مزدا است. در دوران ساسانیان کتاب اوستا را برخوان می گذاشتند و قبل از فرا رسیدن سال قسمتی از آن را که معمولا “فروردین یشت” است، می خواندند و از فرورهای شاهان، پاکان، ‌پارسایان، دلاوران و شهسواران که در “فروردین یشت” نام آنها آمده، یاد می‌کردند.

امروز بر سر سفره نوروزی ما مسلمانان قرآن گذاشته می‌شود و هر کس قسمتی از کتاب دینی خود را می‌خواند تا سال نو را با آیه‌های مبارک الهی شروع کرده باشد.

کوزه آب

در گذشته کوزه آب که توسط دختران نابالغ از چشمه‌ها پر می‌شد با زینتی از گردنبندها بر سر خوان نوروزی نهاده می‌شد. امروزه کوزه سفالی را پر از آب می‌کنند و به جای جواهرات با سبزه و روبان تزیین می‌کنند و همراه با تاس مسین پر از آب و برگ‌های آویشن در حالی که یک عدد انار سرخ هم در آن نهاده‌اند، بر سفره می گذارند.

نان

نان که نمادی از برکت است، چه در گذشته و چه در حال بر سر سفره نوروزی می‌گذاشتند و اکنون نیز یا نان سنگک بزرگی می پزند و برای برکت سفره بر آن می‌گذارند یا اینکه نان را به صورت کماج شیرین درآورده بر خوان نوروزی می‌نهند. در زمان ساسانیان گرده نان‌هایی به اندازه یک کف دست یا اندکی کوچکتر می پختند که به آنها “درون” می‌گفتند و گاهی بر آن نوعی نیایش می‌خواندند و بدین ترتیب نان‌های نوروزی را برکت می‌بخشیدند. امروزه زرتشتیان علاوه بر نان معمولی نان‌های دیگری مانند کماج، نان شیر و چند نوع شیرینی خانگی که بیشتر جنبه تشریفاتی دارد، می‌گذارند.

بر سر سفره هفت سین یزدی‌ها شیرینی‌های معروف یزدی هم به چشم می‌خورد که معمولا در دیس‌های بزرگ به طرز زیبایی چیده می‌شود و در اعیاد و جشن‌ها و به ویژه عید نوروز مصرف فراوان دارد.

تخم مرغ

تخم مرغ بن مایه خوان نوروزی است و به صورت رنگ کرده می‌بایست بر سر سفره هفت سین جلوه نمایی کند، زیرا که تخم و تخمه نمادی است از نطفه و نژاد و در روز جشن تولد آدمیان که تخمه و نطفه پدیدار می‌گردد. تخم مرغ تمثیلی است از نطفه باروری که به زودی باید جان بگیرد و زندگی یابد و زایش کیهانی انجام پذیرد. پوست آن هم نمادی است از آسمان و طاق کیهان.

آیینه

به اعتقاد زرتشتی‌ها چون آخرین ماه سال زمان تولد آدم ابوالبشر است، بنابراین باید نمادی از آن در خوان نوروزی باشد تا شکل پذیری آسان شود. از این رو آیینه‌ای در بالای خوان نهاده می‌شود و در اطراف آن شمع یا چراغی می‌گذارند. اغلب تعداد شمع‌ها با تعداد فرزندان خانواده ارتباط دارد و نیز آیینه‌ای دیگر در زیر تخم مرغ گذاشته می‌شود تا انعکاس وجود آدمی در آیینه دیده شود و نیز آیینه زیر تخم مرغ هم نمایانگر تحویل سال است. وقتی که گاو آسمانی، کره زمین را از شاخی به شاخ دیگر می‌افکند در آن زمان تخم مرغ بر روی آیینه خواهد جنبید، در جلوی آیینه هم مشتی گندم به نشانه روزی فراخ می‌پاشند.


سمنو

سمنو که از جوانه‌های تازه رسیده گندم تهیه می‌شود، نماد فراوانی خوراک و غذاهای خوب و پر نیرو است و نیز نمادی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان توسط فرورهاست.

سنجد

سنجد که عطر برگ و شکوفه‌های آن محرک عشق و مهر است و از مقدمات اصلی زایندگی به شمار می‌آید، باید بر سر خوان نوروزی نمایان باشد. وجود سنجد در سفره نوروزی انگیزه زایش کیهانی است گاه زرتشتیان دانه‌های سنجد را با آویشن در هم می‌آمیزند و همراه با نقل و سکه بر سر سفره نوروزی می‌گذارند.

سیر

نماد میکروب زدایی و پاکیزگی محیط زیست و سلامت بدن و نیز زدودن چشم زخم است که باید حتما بر سر سفره نهاده شود. به اعتقاد زرتشتیان بوی سیر دیوان را می‌گریزاند. زرتشتیان سیر را با تکه‌های نان که در آن ترید کرده‌اند، در مراسم پرسه با سداب به کار می‌برند و بر سر سفره نیایش می‌گذارند. پوست سیر را هرگز در جایی نمی‌گذارند زیرا معتقدند از سحر هم بدتر است، به همین جهت برای کندن پوست آن ابتدا سیر را در آب می‌خیسانند و بعد پوستش را می‌کنند، همچنین معتقدند اگر پوست سیر را با پیاز گلپر و اسفند در خانه بسوزانند، به خصوص در صبح روز پنجشنبه، بویش، خانه را پاک می‌کند.

سرکه

همانند سیر نمایانگر پاکی محیط، زدودن آلودگی و باطل کردن سحر و جادو است.

سماق

سماق نماد عشق مهر و پیوند دلها است که بر سر سفره هفت سین نهاده می‌شود.

سپند(اسفند)

اسفند نیز نشانه‌ای است از دفع چشم زخم که در زمان‌های کهن مقدس بوده، است و در مراسم نیایشی به کار می رفته است. امروزه نیز ار آن برای دفع چشم زخم و به نیت درود فرستادن برای عزیزان از دست رفته و همچنین ضد عفونی کردن محیط استفاده می‌شود. زرتشتیان اسفند را در خوانچه مخصوصی می‌نهند چراکه نشانه همه امشاسپندان و مقدسان است. اسفند همراه با کندر و دیگر خوشبوهای مخصوص آتش همیشه در خانه زرتشتیان وجود دارد و روزی ۲ تا ۳ بار آن‌ها را برآتش می ریزند به خصوص در مراسم سوگواری و شادی اسفند دود کردن امری رایج است.

سکه

پول زرد و سفید در خوان نوروزی نمادی است از شهریور امشاسپند که موکل است بر فلزات و بودن آن بر سر خوان که موجب برکت و سرشاری کیسه است. بر سر خوان نوروزی زرتشتیان و گاه غیر زرتشتیان چیدنی‌های دیگر هم نهاده می‌شود؛ شیرینی و نقل که نماد شیرین کامی است؛‌ گلابدان پر از گلاب و همچنین سبزی خوردن، ‌پنیر و کاهو که طراوت و نیز زیبایی سفره را دو چندان می‌کند.در برخی از سفره‌ها آرد هم وجود دارد که آن هم نمادی است از برکت نوروزی اما دو چیز مهم دیگر بر سر سفره هفت سین نمادین است، یکی انار و دیگری تنگ ماهی.

انار

انار از مقدس ترین درختان است که تقدسش را همچنان تا به امروز حفظ کرده است. درخت انار به سبب رنگ سبز تند برگ‌هایش و نیز به جهت رنگ و شکل غنچه و گل مانندش، همانند آتشدان است و همیشه مقدس بوده است. پردانگی انار نماینده برکت و باروری و رزق فراوان است و نمادی است از باروری ناهید. زرتشتیان معمولا در تاس مس پر از آب یک عدد انار هم می‌گذارند با این باور که این میوه پردانه در سال جدید برکت و رزق فراوان برای خانواده به همراه داشته باشد، به ویژه انارهای خوش آب و رنگ و آبدار شهر کویری یزد که اکثرا برای استفاده در سفره‌های هفت سین در پوششی از کاه در گودال‌های زمینی نگه داری می شود تا در سال نو به زیبایی سفره هفت سین بیفزاید.

ماهی

یکی دیگر از زینت دهندگان سفره هفت سین، ماهی است، اسفند ماه در برج حوت است و حوت یعنی ماهی. در هنگام نوروز برج حوت به برج حمل تحویل می‌گردد و از این رو نمادی از آخرین ماه سال در خوان نوروزی گذاشته می‌شود. علاوه بر آن ماهی یکی از نمادهای آناهیتا فرشته آب و باروری است که وظیفه اصلی نوروز را که باروری است بر عهده دارد. خوردن سبزی پلو با ماهی نیز در شب عید از این روست و ظرف پر از آب با چند ماهی قرمز نمادیست از روزی حلال.

گل بیدمشک

گل بیدمشک نمادی است از اسپندارمذامشاسپند و گل نیز ویژه اسفند ماه است به خصوص گل بید‌مشک که از عطر خاصی نیز برخوردار است و در معطر ساختن فضای خانه نقش بسزایی دارد.

نارنج

نمادی است از گوی زمین و هنگامیکه در ظرف آبی نهاده شده باشد، نمادی است از گوی زمین در کیهان و گردش آن بر روی آب نمودار گذاشتن برج‌های دوازده گانه و تحویل سال است. علاوه بر این‌ها بر سر سفره زرتشتیان کاسه‌ای پر از پالوده خانگی و نیز کاسه‌ای از خشکبار ترش مزه مانند برگه شفتالو، ‌برگه زردآلو، ‌آلبالو و آلوچه را که قبلا در آب خیسانده‌اند، نیز می‌گذارند و نیز مقداری پسته، ‌فندق، بادام زمینی و تخمه را که قبلا خندان کرده و بو داده‌اند، داخل کیسه‌ای به نام دولک می‌ریزند و به عنوان آجیل نوروزی بر سر سفره می‌نهند.



پیشـاپیـش نـوروز ۹۳ مبـارک بـاد

آشنایی با دریاچه های شگفت انگیز ایران


در ایران ۲۸ دریاچه طبیعی و ۹ دریاچه‌ که براثر ساخت سد شکل گرفته وجود دارد ؛ از این میان ۱۰ دریاچه پرطرفدار طبیعی کشور را بشناسید. میلیون‌ها سال از زمانی که کل کره زمین را آب فرا گرفته بود، می‌گذرد و سهم ایران از آن همه آب، داشتن بزرگترین دریاچه جهان و دومین دریاچه شور جهان شد. دریای مازندران، بزرگترین دریاچه جهان که بین ایران و جمهوری‌های استقلال یافته شوروی مشترک است و آنقدر بزرگ است که آن را دریا می‌نامند و دریاچه ارومیه که دومین دریاچه شور جهان است. امکانات گردشگری در کنار دریاچه‌های ایران، آنها را به جاذبه‌های گردشگری پررونقی تبدیل کرده که هرچه هواگرم‌تر می‌شود، طرفداران آنها هم بیشتر می‌شود. خیلی از دریاچه‌های ایران آنقدر معروف هستند که نیازی به معرفی ندارند اما برخی دیگر نیز هستند که گردشگران کمتری دارند و برخی دیگر نیز خشک شده‌اند و کویرند. به هرحال به هریک از این دریاچه‌ها که برای گردش و سرگرمی ‌می‌روید حواستان به پاکیزه نگه داشتن دریاچه باشد و از انداختن هرگونه زباله حتی مواد خوراکی که تغییر رژیم غذایی جانداران دریاچه را سبب می‌شود، خودداری کنید.



دریای مازندران – موقعیت: استان‌های گلستان، گیلان و مازندران


طول دریای مازندران حدود ۱۰۳۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر و عرض آن بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر است. این دریا دارای تنوع زیستی متفاوتی است که مهمترین آن ماهی‌های خاویاری است هرچند که به دلیل صیدهای غیرمجاز نسل ماهیان خاویاری ‌رو به انقراض است. – ۱۳۰رودخانه به این دریا می‌ریزند که بزرگ‌ترین آنها رود ولگا است که هر سال به طور میانگین ۲۴۱ کیلومترمربع آب را وارد دریای مازندران می‌کند. دریای مازندران را به نام‌های دریای خزر، ورکانه، گرگان و دریای کاسپین نیز می‌شناسند.خزر نام قومی‌ است که به همراه دیگر اقوام بیابان‌گرد شمال قفقاز، در زمان ساسانیان، بارها و بارها به سرزمین ایران ‌تاختند و پس از حضور کوتاه مدت خود معمولاً به دست سپاه ساسانی از مرزهای ایران بیرون رانده می‌شدند. در هیچ یک از نوشته‌های مؤلفان شرقی و غربی دوران پیش از اسلام نامی از “خزر” بر دریای شمال ایران دیده نشده ‌است. در نوشته‌های مؤلفین اسلامی، این دریا در کنار نام‌های دیگر، خزر هم نامیده شده ‌است.دریای گرگان یا دریای ورکانه نام این دریاچه بزرگ در عهد هخامنشیان و همچنین اشکانیان است اما کاسپین از نام قوم کاسپی یا کاسی گرفته شده‌ که قبل از آریایی‌ها در کرانه‌های غربی تا جنوب غربی این دریا ساکن بوده‌اند و به تدریج تا کرانه‌های جنوبی آمدند.

دریاچه گَهَر – موقعیت: استان لرستان


دریاچه گَهَر یک دریاچه کوهستانی در ایران است که در منطقه حفاظت شده اشترانکوه بین بخش زز و ماهروی الیگودرز و دورود قرار دارد و سالانه حدود یکصد هزار نفر از آن دیدن می‌کنند. شما می‌توانید علاوه بر استفاده از آرامش این دریاچه ماهیگیری نیز کنید. این درحالی است که به دلیل نداشتن راه ماشین‌رو تا حد زیادی از خرابی و آلودگی به دست انسان به دور مانده ‌است. – ساحل این دریاچه به جز در ضلع غربی و شرقی که ساحلی ماسه‌ای دارند برای شنا مناسب هستند اما در سایر نقاط دارای ساحلی صخره‌ای است که برای شنا مناسب نیست. در قسمت پایین دریاچه، جنگلی انبوه وجود دارد که در شرف نابودی است. در قسمت بالای آن نیز جنگلی انبوه وجود دارد که این جنگل هم در معرض خطر نابودی است. با حدود ۴۰ دقیقه پیاده‌روی می‌شود به دریاچه گَهَر دوم رسید. عمق آن کم است و ماهیان کف دریاچه را با کمی دقت می‌شود به خوبی دید. ماه‌های تیر و مرداد بهترین زمان سفر به این دریاچه ‌است.


دریاچه شورمست – موقعیت: استان مازندران


تورهای گردشگری زیادی به صورت یکروزه و دو روزه علاقه‌مندان را به بازدید از دریاچه شورمست در سوادکوه می‌برند. دریاچه شورمست، تنها دریاچه طبیعی شهرستان سواد‌کوه که وسعت آن ۱۵ هزار متر مربع و حداکثر عمق آن پنج متر است. این دریاچه در ۵/۵ کیلومتری شهرپل سفید واقع شده ‌است. دریاچه طبیعی شهرستان سوادکوه، در شش کیلومتری غرب شهر پل سفید و در ارتفاعات مشرف به این شهر در مجاورت روستای شورمست واقع شده ‌است. – منظره این دریاچه با جنگل اطراف آن که از درختان کهنسال و بلند قامت توسکا پوشیده شده، آن را به یکی از زیباترین اماکن موجود در شهرستان سوادکوه تبدیل ساخته ‌است. دریاچه شورمست به دلیل قرار گرفتن در شاهراه تهران شمال و وجود دو محور جاده آسفالته و راه آهن از موقعیت بسیار مناسبی برخوردار است.


دریاچه مهارلو – موقعیت: استان فارس



نام این دریاچه، برگرفته از نام روستای مهارلو از توابع شهرستان سروستان استان فارس است که در نزدیکی آن قرار گرفته است. وسعت این دریاچه ۲۵ هزار هکتار بوده که بخش عمده‌ای از این دریاچه بر اثر خشکسالی سال ۱۳۸۷ خشک شده و تنها ۶۰۰ کیلومتر مربع آن باقی مانده است. مهارلو در غرب دریاچه بختگان که امروز‌ کاملا خشک شده،‌ قرار گرفته است. – مهم‌ترین گونه پرنده این دریاچه فلامینگو است. از این دریاچه برای تهیه نمک صنایع استان فارس هم استفاده می‌شود. همچنین به دلیل سرازیرشدن فاضلاب آبزیانی که در آن زندگی می‌کنند در خطر نابودی قرار گرفته‌اند. آب دریاچه مهارلو شور است که توسط سه رودخانه نوبه‌اى خشک،حمزه، سروستان و همچنین روان آب‌هاى کوه‌هاى مجاور تامین می‌شود. حداکثر عمق این دریاچه سه متر است.


دریاچه پریشان – موقعیت: استان فارس

دریاچه فامور یا پریشان یکی از زیباترین و بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین ایران و خاورمیانه است که در بخش جره و بالاده شهرستان کازرون قرار گرفته است. مساحت این دریاچه ۴۳۰۰ هکتار است که دور تا دور آن را کوه فراگرفته است. – این دریاچه دارای چهار گونه ماهی بومی به نام‌های ماهی زردک، ماهی سرخه، ماهی پرک و مار ماهی آب شیرین و همچنین چند گونه ماهی وارداتی نظیر ماهی کپور، ماهی فیتوفالک و آمور است که در سال ۱۳۶۸ به دریاچه وارد شده‌اند اما تنها کپور معمولی با شرایط دریاچه سازش پیدا کرد و دوگونه دیگر مشکلات متعددی را به وجود آورده‌اند. هر سال با آغاز فصل پاییز پرندگان زیادی از سیبری و کشورهای اسکاندیناوی به جمله زیستگاه‌ها و دریاچه‌های استان فارس مانند دریاچه پریشان کوچ می‌کنند و مناظر زیبایی را به وجود می‌آورند.این دریاچه بر اثر سوزاندن بخش بزرگی از نیزارهای اطرافش به علت عملیات راهسازی در معرض خطر است. در طی این آتش سوزی‌ها هزاران قطعه لاک پشت و پرنده مهاجر از بین رفته‌اند. همچنین بخش اعظم این دریاچه به علت خشکسالی های اخیر خشک شده است. کارشناسان بر این باورند که خشکسالی و برداشت بی‌رویه و غیر اصولی آب از مهمترین دلایل خشک شدن دریاچه پریشان می‌باشد.


دریاچه ارومیه – موقعیت: استان آذربایجان غربی



دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین آبگیر دائمی آسیای غربی است که در شمال غرب فلات ایران قرار گرفته ‌است. وسعت این دریاچه۸۷۶ /۵۱ کیلومتر مربع است که حدود سه درصد مساحت کل کشور را دربر می‌گیرد. از نکات جالب درباره‌ این جاذبه طبیعی این است که میزان نمک محلول در آب این دریاچه دو برابر اقیانوس‌ها است و به همین دلیل، هیچ ماهی و نرم‌تنی به جز گونه‌هایی از سخت‌پوستان در آن زندگی نمی‌کنند، آب آن هیچ‌وقت یخ نمی‌زند و شناگران نیز می‌توانند روی آن شناور بمانند. – دریاچه ارومیه ۱۰۲ جزیره دارد که البته برخی از آنها مانند جزیره کاظم داشی این روزها به یک کوه تبدیل شده‌اند. مدتی است که ‌این دریاچه به دلیل پل میانگذر شهید کلانتری، احداث چاه‌های عمیق بسیار زیاد و غیرقانونی و ساخت سد روی رودخانه‌هایی که دریاچه را تغذیه می‌کردند در خطر خشکسالی شدید قرار دارد.


دریاچه زریوار – موقعیت: استان کردستان


دریاچه آب شیرین زریوار یکی از مهم‌ترین دریاچه‌های غرب کشور است که در سه کیلومتری مریوان قرار دارد. مساحت این دریاچه ۷۲۰ هکتار است که حداکثر شش متر عمق دارد. وجه‌ تسمیه‌ زریوار و زریبار که‌ هر دو در منطقه‌ متداول‌ است‌، به‌ واژه‌ “زری” که‌ در زبان‌ کردی‌ به‌ معنی‌ دریاچه‌ است‌، باز می‌گردد. پسوند “دار” و “بار” پسوند تشبیهی‌ و زریبار یا زریوار به‌ معنی‌ دریاچه‌وار است‌. – درباره‌ این‌ دریاچه‌ افسانه‌های‌ متعددی‌ وجود دارد که‌ مشهورترین‌ آنها حکایت از وجود شهری‌ مدفون‌ در زیر آب‌های‌ دریاچه‌ دارد‌. در این دریاچه ماهی‌هایی چون سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی و عروس ماهی و همین طور ۳۱ گونه پرنده بومی‌و مهاجر زندگی می‌کند. اگر به دریاچه زریوار سفر کردید، ماهی کباب‌هایی که کنار این دریاچه پخته می‌شوند و قایقرانی روی آن به طور حتم خاطرات خوبی برای‌تان می‌سازند.


دریاچه اوان – موقعیت: استان قزوین


اگر روزی خواستید قلعه الموت را ببینید دریاچه اوان را از یاد نبرید. این دریاچه که بیش از ۷۰ هزار متر مربع مساحت دارد، در ارتفاع هزار و ۸۰۰ متری از سطح دریا واقع شده‌ و تنها از آب چشمه‌های زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه و تنها بخش ناچیزی از آن هنگام بارندگی تامین می‌شود اما به صورت سطحی و کم. غلیان دائمی ‌آن باعث صافی و زلالی آب دریاچه شده ‌است. – عمیق‌ترین بخش اوان به ۵/۷ متر می‌رسد که در جنوب شرقی آن واقع شده ‌است البته برخی از مسئولان عمق دریاچه را بین یک تا ۲۰ متر تخمین زده‌اند. از سرریز آب دریاچه نیز رود کوچکی تشکیل می‌شود که آب آن مورد استفاده کشاورزان روستاهای کوشک و آیین است. در تابستان این دریاچه محل ماهی‌گیری، آب‌تنی و قایقرانی و در پاییز، مأمن پرندگان مهاجر مانند قو، غاز، مرغابی و در زمستان با توجه به برودت هوا و یخ زدن سطح آن قابل اسکی‌سواری است.



دریاچه حوض سلطان – موقعیت: شمال قم


اغلب تورهای گردشگری که برای دیدن کاشان و یا زیارت حضرت معصومه (س) به قم می‌روند،‌ سری هم به دریاچه آب شور حوض سلطان می‌زنند. دریاچه نمک حوض سلطان در ۴۰ کیلومتری شمال قم و به مساحت تقریبی ۲۴۰ کیلومتر مربع ‌است‌. وسعت و شکل دریاچه متناسب با ورود آب و میزان بارندگی آن درفصول مختلف سال متفاوت است. در مواقع بارندگی و ذوب برف‌های ارتفاعات اطراف، چون بر میزان آب ورودی افزوده می‌شود، وسعت آن زیاد و در غیر از این ایام، وسعت آن کم می‌شود. بدین ترتیب سطح آب دریاچه پیوسته در نوسان است. این دریاچه از دو چاله جدا از هم تشکیل شده ‌است. – چاله غربی به نام حوض سلطان و چاله شرقی به نام حوض مره‌ است که به‌وسیله یک آبراهه به هم وصل می‌شوند. رودهای متعددی به این دریاچه وارد می‌شوند که از اراضی شوره‌زار ونمکی اطراف عبور می‌کنند. حوض سلطان در سال ۱۸۸۳ میلادی و بر اثر ساخت جاده شوسه تهران قم تشکیل شد.

دریاچه ولشت – موقعیت: استان مازندران


دریاچه کوهستانی ولشت در کیلومتر ۲۵ جاده چالوس کرج، شهر مرزن‌آباد واقع شده، دریاچه ولشت یکی از ۱۰ دریاچه آب شیرین کشور است که در این منطقه واقع شده و محیط زیست مناسبی را برای پرندگان و آبزیان فراهم کرده است. گونه‌های گیاهی و جانوری کلاردشت نیز از دیگر ویژگی‌های آن هستند. – این دریاچه در ارتفاع یک هزار متری از سطح دریای خزر قرار دارد. مسیر دسترسی به آن از شهر چالوس و از طریق کندوان و محور ارتباطی چالوس به تهران آغاز و پس از طی ۲۳ کیلومتر و بعد از پل کجور و گذر از سربالایی‌ها و پیچ‌های جنگل تا کنار دریاچه ادامه می‌یابد. حضور گردشگران بدون نظارت طی سال‌های گذشته طبیعت این منطقه آسیب‌پذیر و اکوسیستم طبیعی آن را دگرگون کرده است. از جمله ورود آلاینده‌های محیطی، حیات انواع آبزیان چون ماهی سفید، اردک ماهی، شاه کولی و حتی جلبک‌ها و پلانگتون‌ها را در معرض تهدید قرار می‌دهد.


دریاچه نِئور – موقعیت: مرز بین گیلان و اردبیل


دریاچه نِئور دریاچه‌ای ما بین شهر اردبیل و شهر خلخال در مرز بین استان گیلان و استان اردبیل است. این دریاچه در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به‌طرف خلخال در یکی از دره‌های کوهستان باغیرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار و عمق متوسط ۵ متر است. – پس از طی چهل کیلومتر از شهر اردبیل به سمت شهر خلخال به ده بودالالو می‌رسیم. سپس می‌بایست جاده‌ای به طول سیزده کیلومتر را به سمت بالای کوه طی کرده تا به دریاچه رسید. این دریاچه دارای نوعی ماهی به نام قزل‌آلای رنگین کمان می‌باشد. جاده کوهستانی برای رسیدن به این دریاچه آسفالت بوده، ولی جاده دور دریاچه خاکی می‌باشد. متأسفانه نزدیک به دو سال است که ماهی در دریاچه وجود ندارد.ماهی‌های دریاچه نئور هر سال پیش از زمستان صید و جمع‌آوری می‌شوند زیرا در اثر یخ زدن دریاچه این ماهی‌ها نمی‌توانند در زمستان زنده بمانند و پس از زمستان دوباره ماهی‌های کوچک پرورشی در نئور رها می‌شوند. با بهره‌گیری از آب این دریاچه، تعدادی استخر پرورش ماهی نیز در پیرامون اردبیل درست شده‌ است.


دریاچه قله سبلان – موقعیت: استان اردبیل


سبلان، از کوه‌های مرتفع ایران است که در شمال غرب کشور و در استان اردبیل قرار دارد. سبلان سومین قله بلند ایران (پس از دماوند و علم‌کوه) و یک کوه آتشفشانی غیرفعال است. ارتفاع قله این کوه ۴۸۱۱ متر است و در بالای قله آن دریاچه کوچکی قرار دارد. سبلان به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی آلوارس مورد توجه گردشگران است. – کوهستان سبلان از کانون های مهم آبگیر دائمی رودهای آذربایجان می باشد. دامنه های شمالی آن به دره رود قره سو و اهرچایی و دامنه های جنوبی آن به شاخه ها ی آجی چای منتهی می گردد. بنابراین سبلان بخش عمده ای از آب های حوضه رود ارس و دریاچه ارومیه را تامین می کند در دامنه های سبلان چشمه های فراوان آب گرم و آب سرد معدنی وجود دارد که در فصول مختلف مورد استفاده اهالی مشکین شهر و گردشگران قرار می گیرد. در بالای قله سبلان حفره ای وجود دارد که دهانه آتش فشان سبلان بوده است و امروزه به صورت دریاچه ای در فصل گرم ظاهر می شود.


دیـدنی‌های استـان اردبیل



اردبیل سرزمین زیبایی‌ها با پدیده‌های طبیعی خاطره‌انگیز خود از کانون‌های مهم گردشگری ایران است که در هیاهوی زندگی شهری جاذبه‌های کم نظیر آن کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از برف و سرمای یخچال‌های سبلان تا منطقه جنگلی فندقلو و مشه‌سویی در نمین، از جالیز‌های پارس‌آباد گرمسیر تا باغ‌ها و کوهسار‌های خلخال سردسیر، از آبگرم زیبای سردابه در اردبیل تا تفرجگاه آخار‌باخار در هیر، از دریاچه طبیعی نئور در کوه باغرو تا بابا داود در روستای عنبران، از قوتور‌سویی در روستای آقچای بورتچی تا آب معدنی سرد جناغا در روستای ایرد موسی این استان را به عنوان مجموعه‌ای از پدیده‌های متنوع طبیعی مطرح می‌کند. در سکوت آرامش بخش تفرجگاه‌های بکر استان فقط آواز پرندگان خوش الحان بر شاخه درختان و شرشر جویبارها در ژرفای دره‌ها است که روح تازه‌ای بر جسم انسان‌های خسته از زندگی پر‌هیاهوی شهری می‌دمد. مواد غذایی مانند گوشت تازه، ماهی‌های لذیذ، ماکیان و تخم‌مرغ محلی، سرشیر، شیر، عسل، کره، ماست و میوه‌های گوناگون با خواص و طعم طبیعی منحصر به فرد به ویژه در ییلاقات و روستاهای استان سفره نعمتی است که در این دیار گسترانیده شده است.