برداشت زردآلو

گزارش تصویری از برداشت زردآلو درماهنشان از"سایت اوج بیداری"

منبع :

دریاچه پری (خندقلو)، ماهنشان

دریاچه پری (خندقلو)، ماهنشان

نام انگلیسی:  Pari Lake     نام فارسی :  دریاچه پری (خندقلو)

دریاچه پری یا خندقلو در موقعیت جغرافیایی N365333 E472733 در استان زنجان واقع است. دریاچه زیبای پری که در محدوده شهرستان ماه‌نشان واقع شده ، زیباترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان ماه نشان است و تقریباً تنها دریاچه طبیعی کل استان زنجان به حساب می آید که با چشم انداز بسیار زیبایی در میان یک دشت وسیع گسترده شده است . خرداد ماه و تیر ماه بهترین ماه های سفر به این منطقه هستند. وسعت دریاچه در حدود 0.5 کیلومتر مربع سات و گستره ای شمالی جنوبی دارد. طول دریاچه 1.2 کیلومتر و عرض آن 500 متر است. دریاچه در 2 کیلومتری شمال شرقی روستای پری واقع است. این دریاچه از طریق جاده ماهنشان به روستاهای  سهند سفلی، سهند علیا، قاضی کندی، حسن آباد و پری قابل دسترسی است.

 

این دریاچه در دهستان اوریاد( بخش مرکزی ماهنشان) واقع شده و فاصله آن از مرکز استان 152 و از شهر ماهنشان 45 کیلومتر است. اطراف دریاچه خندقلو دارای آب و هوای نیمه خشک بوده و مساحت این منطقه 40 هکتار است و پوشش گیاهی این منطقه مرتع و منابع آب موجود آن از طریق چاه و آب دریاچه تامین می شود.هم اینک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در حال انجام مطالعه و طراحی جهت اجرای سایت تفریحی در حاشیه دریاچه خندقلو است.

 

اطراف این دریاچه بدلیل وجود جاذبه های مهم گردشگری و پتانسیل های توسعه، قابلیت احداث مجموعه ای از تاسیسات گردشگری مانند ارایه خدمات اقامتی، پذیرایی، تفریحی، فرهنگی و ورزشی در یک مکان واحد را دارد.
 

«ماه نشان» شهر نام‌ها و نشان‌ها

113 کیلومتر که به سمت غرب زنجان می‌رویم به یکی از شهرستان‌های تاریخی و نام آشنای این دیار پا می‌گذاریم. شهر صخره‌ها، قلعه ها، معادن، حیات وحش، جاذبه‌های طبیعی و نیز کوه‌های رنگی.

نام این شهرستان «ماه نشان» است و نشان تاریخ را می‌شود از جاذبه‌های تاریخی آن سراغ گرفت. شهرستانی که به قول کارشناسان، جاذبه‌های طبیعی آن در نوع خود کم نظیر است. «ماد نشان» که به علت قدمت زیاد و پیدا شدن آثاری از زندگی قوم ماد در این دیار این نام را به خود گرفته بود، به مرور زمان «ماه نشان» نام گرفته است. وجود انگور بسیار در این دیار باعث شده بود که به نام «می‌نوشان» نیز معروف شود و این روزها نام امروزی را به خود گرفته است. یافته‌هایی که از غار تاریخی گلیجک در 37 کیلومتری محدوده ماه‌نشان به دست آمده، دوران پیش از تاریخ را حکایت دارد. 

وجود آثار باستانی و قدیمی «ستی قلعه» که به دوره ساسانیان برمی‌گردد، شاید سند خوبی بر قدمت سکونت در این منطقه باشد. دریاچه طبیعی، رودخانه‌های متعدد دائمی و فصلی، کوه‌های سر‌به‌فلک‌کشیده، چشمه‌ها، باغ‌ها و کشت زارهای زیبا و دیدنی تنها بخشی از زیبایی‌های تاریخی و طبیعی ماه نشان است. البته نباید از چشمه‌های آب معدنی، کرانه رودخانه‌های منطقه، دریاچه آب شیرین، کاروانسراها و قلعه‌های قدیمی که در قسمت‌های مختلف منطقه واقع هستند، به‌سادگی بگذریم. باغ‌های خرم کرانه‌های رودخانه‌ها همگی از ارتفاعات متعدد این شهرستان سرچشمه می‌گیرند و نباید از نقش آنها در آبادانی و زیبایی منطقه غافل بود. چشمه آب گرم «میانج» و «حلب» دهستان انگوران و چشمه آب معدنی «نیگجه» که در روستایی به همین نام واقع شده از مناطق مهم آب درمانی منظقه محسوب می‌شوند که هر ساله در ماه‌های خرداد و تیر مسافران زیادی را که به این دیار پا می‌گذارند، پذیراست. زیباترین جاذبه‌های طبیعی ماه‌نشان دریاچه زیبای «پری» که در محدوده آن واقع شده، تقریبا تنها دریاچه طبیعی کل استان است که با چشم‌انداز بسیار زیبایی در میان یک دشت وسیع گسترده شده است. جاذبه‌های تاریخی در شهرستان ماه‌نشان، حکایت از تاریخ و پیشینه تاریخی این منطقه دارد. کاروانسرای «سرچمگ»، قلعه «سیتی قلعه»، قلعه باستانی بهستان و قلعه صخره‌ای «مهر» از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی شهرستان ماه نشان هستند.

انگوران، نامی آشنا برای صنعتگران 

ماه‌نشان شهر معادن است؛ به خاطر قرار گرفتن معدن بزرگ انگوران در این شهرستان صنعتگران کشور به این دیار پا می گذارند. زمین‌شناسان معتقدند وجود کوه‌های متعدد و سرگذشت دیرینه این کوه‌ها، حکایت از معادن فلزی متعدد در این منطقه دارد. به‌دلیل وجود معادن متعدد صنایع نسبتا خوبی در این منطقه مستقر شده است. مهم‌ترین آنها معدن سرب و روی در بخش انگوران در جنوب ماه‌نشان است که اهمیت بسیار زیادی برای صنعتگران داخل و خارج استان دارد. وجود این معدن غنیمتی بزرگ برای استان است؛ به شرط آنکه شرایط بهره‌مندی آن برای فعالان صنعت استان رقم بخورد. 

معدن سنگ‌ لاشه، نمک، سنگ گچ، فلدسپات و خاک صنعتی نیز در این شهرستان وجود دارند که حائز اهمیت هستند. کارخانه کالسیمین (جهت تلفیق خاک معدن سرب و روی)، کارخانه فرآورده‌های آلومینیوم (تولید و پخش آلومینیوم) و شرکت کیمیا جم (تولید ورق و روی) از مهم‌ترین کارخانه‌های معدنی ماه نشان هستند که بیشتر در نزدیک شهر دندی (مرکز بخش انگوران) مستقر شده‌اند. همچنین کارخانه ماه نشان در داخل دره‌ای در کناره رودخانه قزل اوزن واقع شده و اطراف آن با کوه‌های دولبان در خاور، ازبکلو داغ در شمال خاوری، گونی ‌قلعه و قره ‌داغ در شمال، چراغ‌‌یانان در باختر، یارخ یارخ در جنوب و اوغلان قیز در جنوب باختری احاطه شده است. همه این صنایع و معادن در این قسمت می‌تواند منشأیی برای شکل‌گیری گردشگری صنعتی باشد و علاقه‌مندان بازدید از صنایع را به این قسمت استان زنجان بکشانند.

تنوع محصولات کشاورزی

کشاورزی شغل رایج مردمان این دیار است. وجود زمین‌های مرغوب و جاری شدن رودخانه قزل‌اوزن در این شهرستان، رونق کشاورزی ر ا رقم زده است. شرایط مطلوب خاک و فراوانی آب، تنوع محصولات کشاورزی در منطقه را موجب شده و هسته اصلی اقتصاد آن را تشکیل می‌دهد. انواع غلات از قبیل گندم، جو، برنج و بلغور، انواع صیفی‌جات از قبیل هندوانه، خیار و گوجه فرنگی و انواع محصولات باغی از قبیل سیب، انگور، زردآلو، گردو و انار محصولات عمده منطقه را تشکیل می‌دهند. دامداری در ماه نشان بیشتر به صورت سنتی رواج دارد و همین امر موجب شده لبنیات و فرآورده‌های دامی این منطقه ورد زبان‌ها باشد. 

پوشش گیاهی

ماه‌نشان از جنگل‌های انبوه و قابل توجهی برخوردار نیست اما در عین حال تنوع پوشش گیاهی شهرستان

 ماه‌نشان را درختان خودرویی چون زالزالک، زرشک کوهی، کاکوتی، مرزه، گل گاوزبان، شیرین بیان، پونه، کاسنی، بولاغ اوتی، بومادران، شاه‌تره، گل ختمی، گل بنفشه، آویشن و گون کتیرا تشکیل می‌دهد. بیشتر رستنی‌های منطقه در پیرامون شهر می‌رویند و مصارف دارویی و صنعتی دارند. 

مامنی برای پستانداران و پرندگان

دشت‌ها، کوه‌ها و کرانه رودخانه‌های ماه‌نشان مامنی برای انواع گونه‌های پستانداران و پرندگان در ارتفاعات و دره‌های آن است. خرگوش، روباه، گرگ، شغال، گراز و بزکوهی مهم‌ترین پستانداران منطقه هستندکه بیشتر در ارتفاعات متعدد این شهرستان زندگی می‌کنند. کبک، تیهو، فاخته و عقاب نیز از گونه‌های پرندگان منطقه هستند. 

بهستان، نشانی از تاریخ 

ماه نشان شهر قلعه‌هاست. در این شهرستان 20 قلعه وجود دارد. قلعه شگفت‌انگیز بهستان یا کهن‌دژ ماه‌نشان که زمانی پناهگاه امن مردمان این دیار از گزند دشمنان بود، به نوعی سند محکمی بر تاریخ این منطقه است. برخی از باستان‌شناسان اعتقاد دارند قدمت این دژ به دوره هخامنشیان برمی‌گردد. 

این دژ به شماره ۱۴۵۸ به نام قلعه بهستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است ولی این روزها چندان حال و روز خوشی ندارد. اتاق‌ها، دالان‌ها و راه‌پله‌ها فضای کلی قلعه را تشکیل داده که گاه دارای سقفی تیز‌دار و دارای محل‌هایی به شکل مثلث یا مدور روی دیوارها برای قرار گرفتن پیه‌سوز بوده‌است. 

این دژ دارای راه‌پله‌های زیگزاگی در ضلع‌های غربی و شرقی است که روزگاری از پایینی‌ترین قسمت ضلع شمالی آن شروع می‌شده و این روزها جز ویرانه‌ای تحمیل شده بر هسته اصلی قلعه به چیز دیگری شبیه نیست. فرسایش طبقات زیرین آن موجب شده تا عبور و مرور در این مسیر، خطرناک و تقریبا ناممکن باشد. راه‌پله‌های ضلع شمال غربی قلعه به عنوان یکی از مناطق دست نخورده و سالم دژ بهستان است که بالای این پله‌ها، اتاقی به شکل طاق محراب‌های مسجد دوران اسلامی متعلق به دوره اسلامی وجود دارد و راه‌پله‌های زیاد با عرض یک متر نیز برگرفته از این سبک معماری است. تخریب موجب شده تا با عملیات کوهنوردی بر بالای قلعه بر تخته‌سنگ‌های عظیم مسطح آن پا گذاشته شود. قسمت بالای قلعه با گچ اندوده شده و داخل آن حوضی با ابعاد ۷ در ۳ متر و از جنس سنگ و ساروج قرار دارد که با استفاده از لوله‌های آب گلی نیم‌متری به اسم «گنگ» آب آن تامین می‌شد. 

دژ ماه‌نشان در گذر تاریخ

برخی، پیشینه این دژ را به دوره مادها نسبت می‌دهند. مادها از طریق کناره‌های رودخانه قزل‌اوزن وارد فلات ایران شدند و در روستاهایی همچون مادآباد در ۱۵ کیلومتری شهر ماه‌نشان مستقر شدند و وجود قلعه‌های دفاعی همچون قلعه بهستان در ۱۲ کیلومتری ماه‌نشان معماری زیبا و هنرمندانه‌ای را به تصویر کشیده است. براساس پژوهش‌های باستان‌شناسی تاکنون، پیشینه این دژ به دوره هخامنشیان بازمی‌گردد.

 این دژ در دوره پس از اسلام و تا قرن پنجم نیز پابرجا بوده و کاربرد داشته‌است. سازندگان قلعه با در نظر داشتن طرح اولیه، اقدام به کندن کوه و تخلیه خاک‌ها و سنگ‌ها کرده و اتاق‌ها را به وجود آوردند و به هر تعدادی که به اتاق‌های آن اضافه شده راه‌های ارتباطی آنها به مجموعه نیز به صورت دالان‌هایی افزوده شده است.

منبع ،

روستاهای قوزلو وخورجهان روستاهای پلکانی+عکس

شهرستان ماهنشان جاذبه های گردشگری وقابلیت های فراوانی دارد به گونه ای که در زمینه گردشگری طبعیت نیز یک پتانسیل مهم و تاثیرگذار محسوب می شودکه متاسفانه به دلیل ناشناخته ماندن جاذبه های طبیعی ،گردشگر طبیعی به بعضی از این مکان ها سرنزدند.به گزارش اوج بیداری : طبیعت خورجهان وقوزلویک طبیعت بکروزیبایی است و کسایی که دوستدار طبیعت واهل گردش هستند می طلبد که یک روز را درکنار رودی که از این روستا رد می شود دردل طبیعت وبا نگاهی به روستای پلکانی به صفا وآرامش بگذرانند.
گفتنی است:۷هزارو۶۶۹هکتاراز مساحت روستای خورجهان از اراضی ملی و۴۰۷/۴هکتارزمین زراعی و۱۸۸۳/۸۷هکتار از مساحت قوزلو اراضی ملی و۱۴۳/۱۳هکتار اراضی زراعی به حساب می آید .
قوزولووخورجهان به دلیل ییلاقی بودن ودارای آب وهوای مناسب گیاهان گوناگون داروی وغیره رادردل کوها ودشت های خود داراست.
تصاویر زیر از این دوروستا حاکی از طبیعت زیباوگیاهان می باشد.

                    

منبع ؛ وبسایت اوج بیداری

معرفی در بند قاطرچی

در بند قاطرچی در جاده قدیم پری هفت کبلومتری غرب ماه نشان در استان زنجان واقع شده ویکی از مناطق حفاظت شده ماه نشان از لحاظ زندگی حیوانات وحشی از قبیل کل-بزوحشی-خرس-گرگ-کفتار-روباه-خرگوش-شغال-سمور-قوچ ومیش وحشی-جوجه تیغی-عقاب طلایی-دلیچه-قرقی می باشد.

یکی از مناطق خوب وجذاب برای گردشگری وسیاحت می باشد.طول این در بند15کیلومتربوده واز تلاقی رودخانه های سهند سفلی وعلیا می باشدوعرض این در بند به 500متر می رسد.     که از ارتفاعات این دو روستا اغلب ایام سال دارای آب جاری می باشدسر چشمه می گیرد.طی این مسیر شگفت انگیز با آمادگی کامل هشت ساعت زمان می برد اگر مشغول عکس انداختن وتماشایی مناطق دیدنی می بایست به وقت اضافه کنی وفاصله شهر ماهنشان از مرکز استان 110کیلومتر که 35کیلومتر اتوبان ومابقی جاده دو طرفه می باشد که این نیز 2ساعت زمان می برد.

سرتاسر این دره صخره ها ودخمه ها ی دیدنی می باشدوفسیل جانوران دریایی از جمله دو کفه ای ها-شقایق-و ستاره دریایی وغیره در قسمت شمال رودخانه در صخره های آهکی به وضوع دیده می شود.واغلب سنگها رسوبی –خارا-شیب-مارن می باشد.

انواع پوشش گیاهی ازقبیل گون-قیچ-بادامچه-داغداغان-بنه-زالزالک-چوبک-کنگر-شنگ-وانواع گل های بهاری به چشم می خورد.توصیه می شود بعلت بارش باران وجاری شدن رودخانه که ترددرا به مشکل می اندازد بعداز اواخر اردیبهشت برید. درضمن قبل ازرسیدن به شهر ماه نشان بعداز سرازیرشدن از روستای مادآباد دربین راه دودکش جن راخواهی دید وبعد رودخانه دائمی قزل اوزن که از کوههای چهل چشمه کردستان سرچشمه گرفته وانشعباتی نیز ازاستان زنجان به آن می پیونددراکه سواحل خوبی دارد ملا حظه خواهید نمود.همچبنن در شهر ماه نشان چندین مکان پرورش ماهی قزلی الا میباشد بعد نیست در برنامه غذایتان باشد مخصوصا کبابی آن با تهیه ذغا ل از شر خستگی راه را بدر میکند وشروع در بند نیز از کنار رودخانه قزل اوزن می باشد آغاز میشود.واگر در تابستان گذرتان افتاد از انواع انگورها وزردآلوهای معروف ماه نشان بهره مند می شوید.

معرفی قلعه بهستان

قلعه بهستان

این قلعه بعد از طی مسافت 100کیلومتر از مرکز استان بطرف شهرستان ماه نشان به یک رودخانه دائمی بنام قزل اوزن می رسد وبعد از گذشتن از روی پل بسمت چپ بطرف روستای به همین نام می رویم که از ماه نشان 12کیلومتر فاصله دارد.بعد از گذشتن از روستای بهستان قلعه نمایان می شود.

این قلعه به شماره 1458در فهرست آثارملی به ثبت رسیده است.قلعه ایست در کوه بنا شده واز جمله قلعه های صخره ایست به ارتفاع 250متر در سه بخش اطاق ها-دالان ها-وراه پله ها ساخته شده است.
سازنده گان این بنا با کندن کوه وجابجای خاک وسنگ های کوچک وبزرگ برای دفاع از خودشان محلی امن درست کرده بوده اند این قلعه در دوران های مختلف مورد استفاده بوده برخی مورخان آنرا به مادهابرخی به دوره هخامنشیان ربط می دهندتا جای که از
آثاراش پیداست در دوره پس از اسلام وحتی تا قرن پنجم نیز مورد استفاده بوده است.

 این قلعه در زمان خودش قلعه بسیار زیبا ومحکمتر بوده است.ولی به مرور زمان ویران گشته است

بطوریکه دسترسی به بالای آن غیر ممکن شده است.

دیـدنی‌های تاریـخی و طبیـعی استـان زنجـان

دیـدنی‌های تاریـخی و طبیـعی استـان زنجـان

استان زنجان یا به پارسی میانه “زنگان”، با زیبایی‌های طبیعی و بناهای تاریخی می‌تواند مقصدی مناسب برای گردش‌گران باشد. در این گالری عکس تنها به گوشه‌ای از زیبایی‌ها و شگفتی‌های این استان پرداخته شده است که می بینید.

استان زنجان یکی از استان‌های ایران است که در شمال غربی ایران قرار گرفته و از مناطق ترک‌‌نشین محسوب می‌شود. این استان دارای ۸ شهرستان و ۱۲۱۰ روستا است که از این تعداد، ۹۷۸ دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه هستند. عکس: نماد چاقوی زنجان که از جمله صنایع دستی این استان محسوب می‌شود.

آبشار شارشار از نقاط دیدنی استان زنجان است. این آبشار در منطقه تهم، در شمال باختری شهر زنجان قرار دارد. این آبشار در میان سنگ‌های صخره‌ای قرار گرفته است‌ و حدود ۵ کیلومتر با دریاچه مصنوعی سد تهم فاصله دارد.

ساختن بازار زنجان در دوران آقا محمد خان قاجار آغاز و در سال ۱۲۱۳ در زمان فتحعلی شاه قاجار خاتمه یافته و مساجد و سرا‌ها و گرمابه‌ها در سال ۱۳۲۴ به آن اضافه شده است. مجموعه بازار قدیمی به صورت یک خط مستقیم به عنوان بازار بالا و پایین به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شده است. این بازار طویل‌ترین بازار ایران است.

بنای رخت‌شوی‌خانه یا مجموعه تاریخی رخت‌شوی‌خانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان احداث شده ‌است. مردم شهر لباس و رخت خود را در آن محل می‌شسته‌اند. این بنا در حال حاضر به عنوان موزه مردم‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمین این بنا توسط علی اکبر خان توفیقی اولین شهردار وقت زنجان خریداری شد و در سال ۱۳۴۵ ه‍. ق توسط او ساخته شده است.

دودکش جن که در اصلاح زمین‌شناسی “هودو” (Hoodoo) نامیده می‌شود در حقیقت به نوعی از فرسایش گفته می‌شود که بر اثر آن مناره‌های طویلی از رسوبات و سنگ‌ها از لایه‌های ابتدایی باقی می‌مانند. نمونه‌ای از این پدیده طبیعی در زنجان وجود دارد.

خانه ذوالفقاری مربوط به دوره قاجار است و در خیابان طالقانی شهر زنجان واقع شده است. عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محله دالان آلتی در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد. این خانه به سبک بناهای اواخر دورهٔ قاجار ساخته شده‌ است. سبک ساختمانی آن از بناهای گوتیک اروپایی الهام گرفته شده‌ است.

معبد داش کسن بنایی صخره‌ای است که در حاشیه روستای ویر در حدود ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر تاریخی سلطانیه (زنجان) واقع شده است. این معبد با طرح اژد‌ها یادگاری از دوره ایلخانیان است. این بنا به دو نقش برجسته اژد‌ها و چند محراب اسلامی در دو سمت آن و به قرینه یکدیگر مزین است. نمونه‌های مشابه نقش‌های اژدهای آن در جای دیگری از ایران دیده نمی‌شود.

حسینیه اعظم زنجان از اماکن مذهبی شیعیان است که در جنوب شهر زنجان واقع شده ‌است. قدمت این مکان به حدود یک قرن پیش می‌رسد این حسینیه توسط دو نفر به نام‌های حاج میرزا محمد نقی و حاج میرزا بابایی وقف گردید.

آرامگاه ملاحسن کاشی عمارتی در نزدیکی گنبد سلطانیه، توسط شاه طهماسب اول به افتخار ملاحسن کاشی عارف قرن ۱۴میلادی بنا شده‌است. تکمیل معماری داخلی بنا توسط فتحعلی‌شاه قاجار در دوران قاجار و قرن نوزدهم میلادی انجام گرفته ‌است.

مجموعه تفریحی و کوهستانی ائل داغی زنجان یا مجموعه تفریحی گاوه‌زنگ زنجان در شمالی‌ترین نقطه زنجان و در دامنه کوه گاوازنگ قرار دارد. آلاچیق‌های چوبی، رستوران، آسیاب، آبشار مصنوعی و غیره از جمله تسهیلات موجود در این مجتمع است.

قلعه بهستان یا کهن دژ در شهرستان ماه‌نشان در استان زنجان و در کنار رود خانه قزل اوزن واقع است. به اعتقاد برخی باستان‌شناسان قدمت این دژ به دوره ماد‌ها بر می‌گردد.

گنبد سلطانیه مقبره اُلجایتو است که از ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانی و اسلامی به شمار می‌رود. گنبد مزبور در پنج فرسخی سمت شرقی شهر زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه قرار گرفته و بنایی است هشت ضلعی که طول هر ضلع آن ۸۰ گز است. هشت مناره نیز در اطراف گنبد قرار دارد و قدیمی‌ترین گنبد دوپوش موجود در ایران است.

کتله‌خور غاری خشکی آبی است که در شهرستان خدابنده قرار دارد. نخستین بار در بهار سال ١٣٣١ خورشیدی گروهی از سر‌شناس‌ترین کوهنوردان ایران اقدام به بازدید غار کتله خور کردند. بنابه اظهارات یک گروه کوهنوردی از دانشگاه بوعلی همدان شکل‌گیری این غار به دوران ژوراسیک (بیش از ۱۲۰ میلیون سال قبل) باز می‌گردد.

مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید در قرن سیزدهم هجری قمری (سال ۱۲۴۲) در دوره قاجاریه توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا ساخته شد. این مسجد در قلب بافت قدیمی شهر قرار دارد.

مردان نمکی نامی است که به شش مومیایی کشف‌شده در زمستان سال ۱۳۷۲ (۱۹۹۳ میلادی) در معدن نمک چهرآباد استان زنجان داده شده‌ است. در میان آن‌ها جسد یک زن و یک پسر نوجوان نیز وجود دارد. تعدادی از مردان نمکی بر اثر ادامه کار معدن، به‌شدت آسیب دیده‌اند.

از میان مردان نمکی یافت شده، سه مرد نمکی مربوط به زمان هخامنشیان (حدود ۴۰۰ پیش از میلاد) و دو مرد نمکی دیگر نیز مربوط به اواخر دوران ساسانی (حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی) هستند.

پل میر بهاء الدین که با نام‌های پل کهنه و پل اژدهاتو نیز شهرت دارد، در محور جنوبی حومه شهر زنجان در مسیر استان‌های زنجان به کردستان ساخته شده است. پل میر بهاء الدین از نظر قدمت متعلق به اواسط دوره قاجار و زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار است.

نقشه ماهنشان

نقشه روند توسعه شهر ماهنشان

نقشه استان

..

اطلاعات کلی

اطلاعات کلی

• شهرستان ماه‌ نشان
• پیش‌شماره تلفنی۰۲۴۲۳۲۲
• ارتفاع از سطح دریا۱۳۵۰ متر
• جمعیت۷۰۶۸
• بخش مرکزی
• مذهب شیعه
• کشور ایران
• استان زنجان

---

---

شهرستان ماهنشان 

 

شهرستان ماه‌نشان، یکی از شهرستانهای استان زنجان است. شهر ماهنشان مرکز این شهرستان است. این شهر در فاصله ۱۱۳ کیلو متری غرب زنجان قرار گرفته است. مرتفع‌ترین قسمت این شهرستان کوه بلقیس با ارتفاع ۳۳۰۰ متر می‌باشد. کشاورزی شغل رایج مردمان این شهرستان است. وجود زمینهای مرغوب و آب کافی بویژه جریان داشتن رودخانه قزل اوزن در این شهرستان موجب رونق کشاورزی شده است. میزان مراتع این شهرستان ۴۱۸۰۰۰ هکتار است. تعداد دام مازاد بر نیاز این مراتع ۴۳۶۵ واحد دامی می‌باشد که همگی طی طرح تعادل دام و مرتع از مراتع اخراج شده اند.

 

این شهرستان دارای ۲۱۷ روستا و ۶ دهستان می‌باشد.

• بخش مرکزی شهرستان ماه‌نشان
  • دهستان اوریاد
  • دهستان قزل گچیلو
  • دهستان ماه نشان

شهر: ماه‌نشان

• بخش انگوران

  • دهستان انگوران
  • دهستان قلعه جوق

مشاهیر و شخصیتهای تاریخی

مشاهیر و شخصیتهای تاریخی

همچون حاج سیداسماعیل موسوی زنجانی نماینده ولی فقیه امام جمعه فقید زنجان، مرحوم اشترخان محمّدی ماهنشانی یکی از بزرگان ، آخوند محمدعلی محمدی ماهنشانی و حاج شیخ محمدباقر محمدی ماهنشانی از علما  ، مولانا همتی انگورانی، سیدابوالقاسم قشلاجوقی یکی از فلاسفه قرن 11 ، مرحوم آیت ا… خسروی امام جمعه اسبق تکاب و… را می توان نام برد

                                                                                                  

                                                                                             
 

---

'''آیت اله سید اسماعیل موسوی(ره)'''
فرزند سید عباس در سال 1307 هجری شمسی در روستای پری از توابع ماهنشان در استان زنجان به دنیا آمد در کودکی پدرش از دنیا رفت و در دامان مادر و تحت تکفل برادرش بزرگ شد جهت تحصیل علم به مکتب خانه روستا رفت و ادبیات فارسی را فرا گرفت در 13 سالگی با راهنمایی شیخ عزیزاله خسروی جهت تکمیل معلومات خویش به شهر زنگان آمد و سه سال به فراگیری جامع المقدمات و سطح اول پرداخت در شانزده سالگی به شهر قم مشرف گشت و با شهید محراب اسداله مدنی آشنا و از محضر وی استفاده کرد و بعد از هجرت شهید مدنی، دروسی عالی و خارج فقه و اصول را از محضر استادان بزرگواری چون آیت اله بروجردی و محقق داماد فرا گرفت. وی در تحصیل خارج با سید مهدی روحانی، سید موسی شبیری زنگانی، احمد آذری قمی و جلال الدین طاهری اصفهانی هم بحث بود.
در سال 1352 به پیشنهاد آیت اله صدر برای اقامه نماز و ترویج مبانی شریعت به تهران منتقل گشت و در یکی از مساجد غرب شهر به انجام وظایف دینی و اجتماعی خویش مشغول شد درسال 1355 پسرش به نام سید مهدی شهید شد و فرزند دیگرش نیز مدتها زندانی بود و با پیروزی انقلاب اسلامی آزاد گردید او در تهران با همکاری شهید بهشتی، شهید مفتح، کنی و امامی کاشانی و... در زمینه علوم اسلامی کار تحقیقاتی گسترده ای انجام داد که اکنون قریب 60 هزار فیش آن موجود است.
در سال 1361 پسر دیگرش به نام سید محمد صادق در عملیات بیت المقدس شهید شده مرحوم آقا سید اسماعیل در شعبان 1402 به عنوان امام جمعه زنگان و در 1403 به عنوان نماینده ولی فقیه در استان زنجان برگزیده شد و در تمام دوره های مجلس خبرگان رهبری به عنوان نماینده منتخب مردم استان حضور داشت سرانجام در صبح روز چهار شنبه 27 آذر ماه 1381 هنگام زیارت مرقد مطهر امام رضا علیه السلام به علت سکته قلبی از دنیا رفت.

'''برگرفته از کتاب شرح زندگانی دانشمندان روات رجال لشگری و کشوری استان زنجان
نویسنده: کریم نیرومند''' 

مطلب از ویکی پدیا

برای درج مطالب خود در سایت و تکمیل مطالب این بخش از طریق فرم زیر با ما تماس بگیرید 

                                                                

مراکز صنعتی شهرستان ماهنشان

مراکز صنعتی شهرستان ماهنشان

 ردیــــف

نام مرکز صنعتی

نام محصول

    1

شرکت فرآوری روی دندی

شمش روی

    2

شرکت کالسمین(سرب و روی دندی)

شمش روی

    3

شرکت ذوب روی دندی

شمش روی

    4

شرکت پویا زرساز

تولید کنسانتره مس

    5

شرکت ایزوگام ماهنشان

عایق رطوبتی

    6

شرکت کاوشگران ماهنشان(کندیمیز)

محصولات لبنی

    7

کارخانه تولید اسفالت ایرانی - رضایی

آسفالت

منبع : وبسایت فــــرمانداری شهرستان

مراکز گردشگری و تفریحی شهرستان ماهنشان

مراکز گردشگری و تفریحی شهرستان ماهنشان

مکان های دیدنی و تاریخی

شهرستان ماه‌نشان که در باختر استان زنجان واقع شده یکی از آبادترین و بکرترین مناطق استان زنجان است و از جاذبه های تاریخی و جاذبه های طبیعی فراوانی چون دریاچه طبیعی، رودخانه‌های متعدد دایمی و فصلی، کوه‌های سر‌به‌فلک‌کشیده،چشمه‌ها،باغ‌ها و کشتزارهای زیبا و دیدنی برخوردار است. قلعه قدیمی یاستی قلعه که به دوره ساسانیان مربوط می شود، گواه دیرینگی سکونت در این ناحیه است. شهرستان ماه نشان از جاذبه های طبیعی و مکان های تاریخی خوبی برخوردار است. چشمه های آب معدنی، کرانه رودخانه های منطقه، دریاچه آب شیرین، کاروان‌سراها و قلعه های قدیمی که قدمت بیش تر آن ها به دوره های میانی اسلام می رسند، برخی از جاذبه های این شهرستان هستند که در قسمت های مختلف منطقه پراکنده شده اند و روی هم جغرافیای جهانگردی این شهرستان را تشکیل می دهند. رودخانه هایی که در شهرستان ماه نشان جریان دارند، همگی از ارتفاعات متعدد این شهرستان سرچشمه گرفته و آبادانی و زیبایی منطقه ماه نشان را سبب شده اند. باغ های خرمی که در کرانه این رودخانه ها به وجود آمده اند از گردشگاه‌های محلی مردم منطقه هستند. چشمه آب گرم میانج و حلب که در دهستان انگوران واقع شده اند و چشمه آب معدنی ینگجه که در روستایی به همین نام واقع شده از مراکز مهم آب درمانی به شمار می آیند که مردم و مسافران منطقه از آن استفاده می کنند. دریاچه زیبای پری که در محدوده شهرستان ماه نشان واقع شده، زیباترین جاذبه های طبیعی شهرستان ماه نشان است و تقریباً تنها دریاچه طبیعی کل استان به حساب می آید که با چشم انداز بسیار زیبایی در میان یک دشت وسیع گسترده شده است. خردادماه و تیر ماه بهترین ماه های سفر به این منطقه هستند. وجود جاذبه های تاریخی در شهرستان ماه نشان، حکایت از تاریخ و پیشینه تاریخی این منطقه دارد. عمارت اَشتر خان محمّدی ،کاروانسرای سرچم، قلعه یاستی قلعه، قلعه باستانی بهستان و قلعه صخره ای مهر از جمله مهم ترین جاذبه های تاریخی شهرستان ماه نشان هستند که از مهمترین این مکانها تاریخی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد

قلعه بهستان متعلق به دوره هخامنشیان ، حسینیه روستای قلعه ارزه خوران اواخر قاجاریه ، مقبره مولانا همتی انگورانی (قرن دهم هجری ) قلعه کلیسا در روستای کلیسا ، گنجعلی بیگ قلعه سی در روستای گنج آباد ، قلعه یاستی قلعه در روستای یاستی قالا ، منجیق لیق در روستای یاستی قلعه دوره ساسانی ، گیلار تپه قرن 6 هجری قمری در روستای قلعه جوق سیاه منصور ، اورتا تپه قرن 602 هجری قمری در روستای یاستی قلعه ، تپه تکلی کانی قرن 109 هجری قمری روستای پری ، قبرستان گورتپه در روستای ینگیجه ، دریاچه طبیعی خندقلو ، یخچال طبیعی قوشقار ، قلعه جوق سیاه منصور و ....می توان نام برد .

 

و همچنین از مراکز گردشگری میتوان به موارد زیر اشاره کرد

 

پناهگاه حیات وحش انگوران:

پناهگاه حیات وحش انگوران با مساحتی بالغ بر 29812 هکتار طی مصوبه شماره 65 مورخ 21/5/1354 شورایعالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست.موقعیت جغرافیایی: این اثر با 4042154 تا 4066666 عرض جغرافیایی و 730820 تا 754003 طول جغرافیایی در زون38 در غرب استان زنجان واقع گردیده است.ویژگیهای منطقه: این منطقه بدلیل وجود ذخایر زیستی گیاهی و جانوری از اهمیت بسیاری برخوردار است. ضمنا رودخانه قزل اوزن بر اهمیت آن افزوده است . از گونه های مهم گیاهی میتوان از زرشک؛ بادام ؛ تنگرس؛ بنه و آویشن و از گونه های مهم جانوری میتوان از قوچ و میش ارمنی؛ بز و پازن؛ خرس قهوه ای؛ سیاه گوش؛ شنگ؛ شاهین؛ باکلان؛ اردک سر سبز؛ حواصیل و افعی زنجانی نام برد

منبع : وبسایت فــــرمانداری شهرستان

معدن سرب و روی انگوران

معدن سرب و روی انگوران

معدن سرب و روی انگوران واقع در شهرستان ماهنشان و در 135 کیلومتری جنوب غربی شهر زنجان واقع شده است.این معـدن در موقعیت 36درجه و 37 دقیقه شمالی و 47 درجه و 24 دقیقه شرقی واقع است. نزدیکترین روستا به معدن روستای قلعه جوق با جمعیت 200 نفر و نزدیکترین شهر به آن دندی با جمعیت دو هزار نفر می باشد. راه اصلی دسترسی ( زنجان، دندی، معدن ) دارای مسافتی در حدود 120 کیلومتر است.اختلاف درجه حرارت در شبانه روز و همچنین بین فصول سرد و گرم در محل معدن زیاد است. حداقل درجه حرارت ثبت شده در معدن انگوران 22- درجه وحـداکثر آن40+ درجه سانتیگراد بوده است. میزان بارش سالیانه معدن بطور متوسط 340 میلیمتر گزارش شده است . میانگین رطوبت در فصل سرد 60 درصد و در فصل گرم 40 درصد اسـت. بطـور کلی فصل های بهار و پائیـز در منطقه نسبتاً کـوتاه بوده و گذر فصلهای زمستان به تابستان و بالعکس نسبتا سریع می باشد .معدن انگوران در ناحیه ای کوهستانی و در ارتفاع متوسط محلی2950 متری قرار گرفته است.

تعداد شاغلین مجتمع معدنی انگوران به طور متوسط 500 نفر می باشد.میزان ذخایر معدن انگوران در قسمت روباز را هشت میلیون تن و در بخش زیرزمینی چهار میلیون تن روی با عیار بالا است. با احتساب استخراج سالانه یک میلیون تن ماده معدنی عمر باقی مانده معدن انگوران 12 سال دیگر تمام می شود.

معدن "انگوران" ازنظر عیار بالای فلز محتوی، از معادن نادر در جهان است. تاریخچه معدن انگورانمعدنکاری در معدن انگوران به صدها سال پیش باز می گردد . زمانی که گالن را استخراج کرده و برای تهیه لوازم آرایش با روشهای سنتی فرآوری میکردند. اما از فعالیتهای استخراجی این معدن در گذشته دور نظیر سایر معادن ایران اطلاعات چندانی در دست نیست .اولین پروانه بهره برداری معدن انگوران در سال 1301 صادر گردید ، اما بنا به مقتضیات زمان در همان سال پروانه بهره برداری معدن موقتاً لغو شدو بدین ترتیب فعالیت معدن تا سال 1324 متوقف گردید. در این سال 1324 این معـدن از طریق مزایده برای مدت 10 سال به آقای صفاری واگذار شد ودر ادامه معدن به شرکت اتحاد سرب و روی انگوران واگذار شد. با واگذاری معدن به شرکت اتحاد سرب و روی انگوران، فعالیتهای معدنکاری بصورت ابتدائی و غیر مکانیزه آغاز گردید. در تاریخ 28/10/1332 شــرکت مزبـور باستنـاد مـاده 35 آئین نـامه معـادن موفـق به اخـذ پروانـه بهره برداری به مدت 15 سال شد . در تاریخ 23/8/1345 شرکت اتحاد سرب و روی انگوران، معدن را به شرکت سهامی انگوران واگذار کرد.

در سال 1348 معدن انگوران در اختیار شرکت کالسیمین قرار گرفت. این شرکت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال 1359، مصادره و ملی اعلام شد. بهرحال شرکت کالسیمین تا اوایل سال 1377 از معدن بهره برداری می کرد.در ابتدای سال 1377 بهره برداری از معدن انگوران به شرکت سهامی کل معادن ایران واگذار شد. در اواسط همین سال شرکت سهامی کل معادن ایران بهره برداری از معدن را به شرکت توسعه معادن روی ایران (سهامی عام) واگذار نمود .در سال 1381 شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران ، که جایگزین شرکت کل معادن ایران شده و دارنده پروانه بهره برداری از معدن است ، با برگزاری مزایده ، پیمان استخراج از معدن روباز را به شرکت توسعه معادن روی ایران واگذار کرد . تا قبل از اجرای طرح معدنکاری روباز، استخراج از معدن به صورت زیرزمینی و به روش کارگاه و پایه نامنظم انجام می شد. با پیشرفت نسبی عملیات اکتشافی و تعیین ذخیره معدن مقدمات طراحی معدن روباز فراهم آمد و بدین ترتیب اولین طرح روباز معدن که تا مدتها نیز به عنوان طرح نهایی معدن شناخته میشد، در سال 1347 توسط آقای کندی از شرکت گلدن اسوشیت Golden Associate تهیه شد. این طرح برمبنای اطلاعات حاصل از 52 گمانه اکتشافی و رسم مقاطع قائم توسط این اطلاعات تهیه شده است. پس از شروع استخراج معدن به روش روباز، به طور معمول هرسال یا هرچندسال یک طرح استخراج و باطله برداری ارائه شده است.

شکل قرارگیری تیپ های مختلف به ترتیبی است که کانسنگ های اکسیدی نزدیک به سطح زمین و کانسنگ سولفوری در عمیق ترین بخش آن واقع شده است . در بینابین آندو نیز مخلوط هایی از اکسید و سولفور وجود دارد .چون استخراج تا کنون به روش روباز بوده ، بالطبع از بالاترین قسمت کانسار آغاز شده و فقط بخش های اکسیده کانسار و جزء کوچکی از کانسنگ های اکسیده را مورد استخراج قرار داده است . با توجه به بازار خوب سولفیدهای روی و سرب ، همواره چگونگی دستیابی و استحصال کانسنگ سولفوری ، مورد نظر بوده و در چندین مرحله مطالعاتی در این زمینه انجام شده است و در نهایت شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران جهت استخراج زون سولفوره اقدام به حفر تونل های اصلی نموده است.

کاربردهای فلزات سرب و رویاز کاربردهای فلز سرب: استاندارد وزن، ضرب سکه، مجسمه سازی، دیوارهای ضد آب و آستری سازی، زیور آلات، لنگر سازی و مهرسازی و نیز در قرن بیستم، با ظهور خود رو، مواد شیمیایی و صنایع ماشینی، کاربرد سرب بعنوان افزودنی نرم کننده سوخت، آلیاژ های بلبرینگ و لوله کشی، باتری های ذخیره کننده و ابزارهای شیمیایی گسترش فراوان یافت. کاربردهای مدرن این عنصر شامل اسلحه سازی، تولید شیشه، عایق صدا و محافظ تشعشات در نیروگاه های اتمی می باشد.

فلز روی پس از مس و آلومینیوم از مهمترین و پرمصرف ترین فلزات غیرآهنی است و به خاطر خواص مطلوب آن در صنایع متعدد مورداستفاده قرار می گیرد. کاربرد روی، بیشتر گالوانیزه و آلیاژهای مختلف است. به طوری که می توان گفت 48 درصد روی تولیدی درجهان در صنعت گالوانیزاسیون، 18 درصد در تولید برنج، 15 درصد در تولید آلیاژهای دیگر، 8 درصد در تولید موادشیمیایی، 7 درصد در تولید محصولات نیم ساخته و 4 درصد در سایر زمینه ها به مصرف می رسد. اما ازنظر مصرف نهایی، بررسیها نشان می دهد که 48 درصد روی تولیدی در صنایع ساختمانی، 10 درصد در تولید ماشین آلات و تجهیزات فنی، 10 درصد در تولید مصنوعات خانگی، 23 درصد در صنایع اتومبیل سازی و حمل ونقل و 9 درصد در صنایع زیربنایی مورداستفاده قرار می گیرد.

منبع : وبسایت فرمانداری شهرستان

عوارض طبیعی شهرستان ماهنشان

عوارض طبیعی شهرستان ماهنشان

بیشتر مناطق شهرستان کوستانی و صعب العبور می باشد و کوههای بزرگ و مرتفع و دره های عمیق مهمترین چهره طبیعی منطقه بخصوص نواحی غربی آن است کوه بلقیس با اتفاع 3332 متر بلندترین قله استان زنجان که در قسمت غربی این شهرستان واقع است کوههای صندوق سندان با ارتفاع 3027 متر، شیشه بلاغ با 3027 متر و زرنیخ با 3050 متر از دیگر ارتفاعات بلند شهرستان هستند.

رودخانه قزل اوزن که از چهل چشمه کردستان سرچشمه می گیرد در حدود 90 کیلومتر طی مسافت در شهرستان از شمال غرب شهرستان خارج و به سد منجیل سپس به دریاچه خزر می ریزد از دیگر رودخانه های این شهرستان می توان به رودخانه علم کندی که از ارتفاعات قاریاغدی سرچشمه گرفته و پس از طی مسافت به رودخانه قزل اوزن می ریزد، رودخانه انگوران  چای که از ارتفاعات قوزلو و خورجهان سرچشمه گرفته پس از طی مسافت به رودخانه قزل اوزن می ریزد اشاره نمود. شایان ذکر است این رودخانه ها موجب مساعد شدن زمینها و شکل گیری اجتماعات انسانی گردیده است رودخانه قزل اوزن که از این شهرستان عبور می نماید زمینهای حاشیه آن با پتانسیل بالایی برای توسعه کشاورزی فراهم ساخته است. افزایش بهره برداری سطحی از این رودخانه توسط کشاورزان از طریق ایجاد پمپاژهای عمومی و بزرگ و تزریق اعتبار برای تکمیل و تجهیز چاههای عمومی دهان گشاد سالهای قبل، کشت هدایت شده محصولات کشاورزی سازگار با اقلیم و متناسب با بازار و فروش، گسترش محصولات سردرختی و محصولات جدید چون پسته، زعفران، قارچ و دانه های روغنی عمده راهکار توسعه آن شده است.

منابع طبیعی

منابع طبیعی

این شهرستان دارای زیستگاه و محیط های طبیعی حیات وحش منطقه حفاظت شده انگوران با مساحت 125 هزار هکتار دارای انواع گونه های قوچ،میش ارضی، بز کوهی،خرس قهوه ای، روباه و خوک، انواع پرندگان وحشی و… می باشد. همچنین پناهگاه حیات وحش بخش انگوران یکی از زیستگاههای مهم و با ارزش قوچ و میش وحشی است که دارای مساحت 35 هزار هکتار بوده و در محدوده منطقه حفاظت شده انگوران قرار گرفته است این پناهگاه بدلیل دارا بودن موقعیت ویژه و منحصر به فرد اکولوژیکی و پوشش گیاهی مناسب از گونه های مختلف و با ارزش منطقه امنی برای مهاجرت احشام وحشی وپرندگان مختلف ایجاد نموده است.

 
منبع : وبسایت فرمانداری شهرستان

وضعیت اجتماعی و فرهنگی

وضعیت اجتماعی و فرهنگی

شهرستان ماهنشان در تاریخ 16/8/1375 براساس مصوبه شماره 2/100350 هیأت وزیران از شهرستان زنجان منتزع و با تأسیس فرمانداری به شهرستان تبدیل گردید که هم اکنون شامل دو بخش (مرکزی و انگوران) دو شهر (ماهنشان و دندی) پنج دهستان (ماهنشان، اوریاد، قزل گچیلو واقع در بخش مرکزی، قلعه جوق سیاه منصور و انگوران واقع در بخش انگوران) با 1۱۲۸ روستا ۶2 روستا در بخش مرکزی و ۶۶ روستا در بخش انگوران می باشد جمعیت شهرستان براساس سرشماری عمومی سال 85 بالغ بر 42657 نفر میباشد غالب مردم شهرستان شیعه اثنی عشر و درصد کمی از پیروان اهل تسنن و فرقی نظیر اهل حق نیز در این شهرستان زندگی می کنند.

 مشاهیر و شخصیتهای تاریخی همچون حاج سیداسماعیل موسوی زنجانی نماینده ولی فقیه امام جمعه فقید زنجان، مولانا همتی انگورانی، سیدابوالقاسم قشلاجوقی یکی از فلاسفه قرن 11 ، مرحوم آیت ا… خسروی امام جمعه اسبق تکاب و… را می توان نام برد.

منبع: وبسایت فــرمانداری شهرستان

پیشینه تاریخی

تاریخچه شهر ماه نشان در مورد نام منطقه ماه نشان، روایات متعددی وجود دارد. برخی از این روایات گویای این مطلب است که به علت قدمت زیاد و پیدا شدن آثاری از زندگی قوم ماد در این منطقه، نام “ماد نشان” به این ناحیه داده شد که به مرور زمان این نام به ماه نشان تبدیل شده است. روایات دیگر نیز حاکی از این است که منطقه ماه نشان به علت داشتن انگور و می زیاد ابتدا به نام “می ‌نوشان” معروف بود و به مرور زمان به ماه‌ نشان تبدیل شده است. وجود آثار باستانی و قدیمی چون  قلعه بهستان که به دوره ساسانیان تعلق دارد.

مادها از طریق مصب و کناره های رودخانه قزل اوزن وارد فلات ایران شدند و در روستاهائی همچون مادآباد در 15 کیلومتری شهر ماهنشان مستقر شدند و وجود قلعه های دفاعی همچون قلعه بهستان در 12 کیلومتری ماهنشان معماری زیبا و هنرمندانه ای را به نمایش گذاشته است در دوره افشاریه این شهرستان محل استقرار ایل افشار بوده که بیشترین موقع جغرافیائی این ایل در حاشیه رودخانه قزل اوزن بوده است ایل افشار یکی از مهمترین تیره های غنی بگلو بوده که در کتاب مراه البلدان از این منطقه به عنوان منطقه افشاریه یاد شده است همچنین دهستان قزل گچیلو نیز به عنوان منطقه افشاریه عنوان شده که از فرهنگ دولت نادرشاه افشاری خبر می دهد . در دوره صفویه این منطقه از موقعیت استراتژیکی خاصی برخوردار بوده و محور تدافعی در مقابل تهاجمات عباسیان بوده که مبارزاتی بین شیعیان صورت گرفته که مقبره هایی با زبان عربی از جمله قبرستان شهیدلر وجود دارند . ماکن تاریخی که مهمترین آن قلعه بهستان متعلق به دوره هخامنشیان ، حسینیه روستای قلعه ارزه خوران اواخر قاجاریه  ، مقبره مولانا همتی انگورانی (قرن دهم هجری ) قلعه کلیسا در روستای کلیسا ، گنجعلی بیگ قلعسی در روستای گنج آباد ، قلعه یاستی قلعه در روستای یاستی قلعه ، منجیق لیق در روستای یاستی قلعه دوره ساسانی ، گیلار تپه قرن 6 هجری قمری در روستای قلعه جوق سیاه منصور ، اورتا تپه قرن 602 هجری قمری در روستای یاستی قلعه ، تپه تولکی کانی قرن 109 هجری قمری روستای پری ، قبرستان گورتپه در روستای ینگیجه ، دریاچه طبیعی خندقلو ، یخچال طبیعی قوشقار ، قلعه جوق سیاه منصور و ....می توان نام برد .

منبع : وبسایت فــــرمانداری شهرستان